همراهی کودکان دررویارویی با حوادث تلخ | مهارت همدلی در روزهای سخت
تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۲۳۹۷۲
همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: بسیاری از مشکلات ما ریشه در ترسهای دورههای مختلف زندگی به خصوص در کودکی ما دارد. نداشتن اطلاعات کافی و ناآگاهی نیز یکی از مهمترین عواملی است که باعث ترس؛ به ویژه در کودکان میشود. بنابراین داشتن شناخت و آگاهی از وقوع اتفاقات غیرقابل پیش بینی میتواند تا حدودی ترس، استرس و اضطراب کودکان را کنترل کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در واقع والدین و مربیان کودک باید به زبان خود کودک، اطلاعات و آگاهیهای لازم را دراختیار او قرار دهند؛ اما نه به گونهای که او را بیشتر دچار ترس و اضطراب کنند.
دکتر کتایون خوشابی، فلوشیپ روان پزشکی کودک و نوجوان تأثیر واکنش والدین در مقابله با ترسدکتر کتایون خوشابی، فلوشیپ روان پزشکی کودک و نوجوان در مورد چگونگی مقابله کودکان با اتفاقات ناراحتکننده و مواجهه با ترسهای مختلف میگوید: «هر اتفاقی میتواند کودکان را تحت تأثیر قرار دهد؛ حتی اتفاقاتی که به طور مستقیم متوجه خودآنها نباشد و کودکان فقط شاهد آن باشند.
توجه داشته باشیم یکی از مهمترین موضوعات در مورد ترس کودکان، چگونگی واکنش والدین است. در واقع بچهها در درجه نخست تحت تأثیر پدرو مادر خود هستند. بنابراین هر چه واکنش آنها هیجانیتر و همراه با ترس و استرس بیشتر باشد، میزان آسیبشان هم بسیار بیشتر خواهد بود. اما برعکس هر چقدر بتوانند واکنشهای هیجانی خود را کنترل کنند بچهها هم میتوانند آرامش بیشتری داشته باشند. »
تسلط داشتن بر اوضاع پیرامون خود و مدیریت آن، یکی از مهارتهایی است که برای دستیابی به آن از قبل باید آگاهی و تواناییهای لازم را حاصل کرد.
به گفته دکتر خوشابی، این کار چندان ساده نیست و به ویژه کسانی که به طور ژنتیک آرام و خونسرد نیستند، اغلب در مواقع بحران و ناملایمات نیاز به کمک گرفتن از متخصص دارند.
این کار به ویژه در مورد والدین ناآرام بسیار مهم است. چون آنها ناآرامیهای خود را به فرزندانشان منتقل میکنند. بنابراین برای مواجهه با حوادث و اتفاقات سخت و ناراحتکننده، والدین باید بتوانند واکنشهای معقول و متینی داشته باشند تا فرزندانشان هم خیلی آسیب نبینند.
واکنش کودکان در برابر حوادث ناگواریکی از عوامل مهم در مواجهه با مشکلات و قرار گرفتن در شرایط سخت، میزان تحمل و تاب آوری افراد است. تاب آوری در کودکان نیز توانایی آنها برای مدیریت هیجانات و پاسخ مناسب به آنهاست. در هر صورت، وقتی حق کودکان به نوعی ضایع میشود و در معرض اتفاقات ناخوشایند قرار میگیرند آسیب خواهند دید و گریزی هم از آن نیست.
به گفته این روان پزشک، تاب آوری مهارتی است که علاوه بر آنکه بخشی از آن ذاتی است؛ ولی بخش دیگر آن باید آموخته شود. طبیعی است کودکانی که سرشت آرام و راحتی دارند تاب آوری بیشتری هم داشته باشند؛ در حالی که کودکانی که دیر جوش، دشوارو بدقلق هستند در مواجهه با سختیها تاب آوری کمتری از خود نشان میدهند.
افزایش تاب آوری کودکانیکی از موضوعات مهم در مورد آموزش مهارت تاب آوری به میزان تواناییهای کودک برمی گردد. یکی از این تواناییهاییها هم که به مهارت تاب آوری بیشتر کمک میکند توانایی حل مساله است.
این فلوشیپ روانپزشکی کودک و نوجوان میگوید توانایی حل مساله یعنی اینکه بچهها آموزش ببینند وقتی با مساله و مشکلی مواجه میشوند برای حل آن، راهکارها و روشهای مختلفی را در نظر بگیرند تا ذهنشان بسته و محدود نباشد.
مثلاً کودک باید برای حل مشکل خود با دوستانش در مهد کودک و مدرسه راهکارهای مختلفی در نظر داشته باشد تا دچار ترس و استرس از مواجهه با دیگران نشود و با کمک یکی از راههایی که در ذهن دارد مشکل را حل کند.
توانایی در نظر داشتن راهکارهای مختلف و انتخاب بهترین آنها، موضوعی است که به آن «توانایی حل مساله» گفته میشود و برخوردار بودن از مهارت حل مساله نیز میتواند باعث تاب آوری بیشتر شود.
مهارت همدلیهنگام سختیها و ناملایمات، مهارت همدلی مهارت بسیار مهم دیگری است که به رشد تاب آوری افراد کمک زیادی میکند. دکتر خوشابی میگوید بچهها از پنج سالگی به بعد میتوانند متوجه همدلی کردن با دیگران شوند.
در واقع کودکی که بهتر میتواند متوجه احساسات و هیجانات خود شود بهتر هم میتواند خودش را به جای دیگران بگذارد و با آنها همدلی کند.
برای برخورداری کودکان از توانایی همدلی، والدین خودشان باید با کودک همدلی کنند. یعنی به جای سرزنش کردن کودک، او را درک کنند. همچنین اگر خطایی از فرزندشان سر زد، این پیام را به او منتقل نکنند که او بچه بدی است. بلکه باید برای او توضیح داده شود رفتار خوب میتواند در دیگران احساس خوب ایحاد کند؛ همان گونه که رفتارهای بیادبانه و کارهای نامناسب میتواند احساس بد در آنها به وجود آورد.
به این ترتیب، والدین باید به کودکان آموزش دهند اگر با رفتار بدی از طرف دوستان خود مواجه شدند؛ علاوه بر اینکه احساس خشم و ناراحتی خود را کنترل کنند؛ به گونهای شتاب زده و ناشی از خشم رفتار نکنند تا روابطشان با دوستانشان تحت تأثیر قرار گیرد.
شناسایی احساسات؛ بالونهایی حاوی احساس کودکاحساس خشم، عصبانیت، شادی یا ناراحتی و ... احساساتی هستند که کودک باید بتواند آنها راشناسایی، تجربه و ارزیابی کند.
به گفته این روان پزشک کودکان، «بالونهای احساسی» راهکار خوبی برای آموزش احساسات مختلف والدین به کودکان است. والدین میتوانند به کودک یاد بدهند بادکنکهایی را نقاشی کند و هر کدام از آنها را به یکی از احساسات خود مانند ناراحتی، خوشحالی و ... نسبت دهد. در پایان روز هم تک آنها را برای والدین توصیف کند.
توجه داشته باشیم بسیاری از والدین خودشان هم نمیتوانند به خوبی احساساتشان را شناسایی، مهار و کنترل کنند. بنابراین ابتدا خودشان باید چنین توانایی را در وجود خود نهادینه کنند.
البته هیچگاه نمیتوان گفت کودک با شناخت احساسات خود حتماً بتواند در رویارویی با آنها خشم، عصبانیت، ناراحتی یا استرس خود را کنترل کند. ولی برخوردار بودن از چنین تواناییهایی به تدریج به او کمک خواهد کرد رفتارهای معقولتر و آرامتری داشته باشد تا کمتر هم آسیب ببیند.
کد خبر 709878 برچسبها استرس کودکان والدین روانپزشکی روانشناسیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: استرس کودکان والدین روانپزشکی روانشناسی تاب آوری حل مساله بچه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۲۳۹۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۱۰۰ کودک مبتلا به اوتیسم در نیشابور شناسایی شدند
محمد توحیدی معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی نیشابور با بیان این که شناسایی کودکان مبتلا به اختلال اتیسم و ارجاع به مرکز توانبخشی و درمانی در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۲ نسبت به۶ ماهه نخست آن رشد چهار برابری داشته است گفت: در نیمه نخست سال ۱۴۰۲، ۲۰ کودک مبتلا به اوتیسم و در نیمه دوم سال گذشته ۸۰ کودک مبتلا به اوتیسم شناسایی شدند.
او افزود: در راستای اجرای دستورالعمل وزارتی و شیوهنامه پذیرش و ارائه خدمت به بیماران مبتلا به اختلال اوتیسم و همچنین اهمیت شناسایی به هنگام کودکان دارای طیف اوتیسم، فرایند شناسایی و غربالگری این بیماران طی جلسات متعددی با معاونت بهداشت، بهزیستی، آموزش و پرورش و مرکز توانبخشی و درمانی در سال گذشته بازبینی شد و آموزش پزشکان، بهورزان و مراقبان پایگاههای سلامت و مربیان مدارس سطح شهر به عنوان بخش مهمی از فرآیند شناسایی به طور ویژه در دستور کار قرار گرفت.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی نیشابور ادامه داد: با آموزش و حساسسازی افراد دخیل در شناسایی و غربالگری که با همکاری گروه سلامت جمعیت، خانواده و مدارس و گروه سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت انجام شد، شناسایی کودکان مبتلا به اوتیسم انجام و مبتلایان به مرکز توانبخشی و درمانی ارجاع شدند.
توحیدی بیان کرد: در مرکز توانبخشی پس از انجام تستهای تشخیصی و محرز شدن اختلال طیف اوتیسم توسط متخصص روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی، اقدامات آموزشی و درمانی موردنیاز برای کودک آغاز میشود.
او تصریح کرد: هزینه مداخلات درمانی برای کودکان مبتلا به اوتسیم بسیار زیاد است به گونهای که در ماه بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون ریال برای هر کودک هزینه باید انجام شود، اما خوشبختانه بخش قابل توجهی از هزینههای درمان این کودکان تا ۱۴ سالگی، در قالب بسته حمایتی بیماران خاص و صعب العلاج از سوی سازمانهای بیمهگر و اداره بهزیستی به مرکز توانبخشی پرداخت و والدین هیچ گونه هزینهای برای درمان فرزند خود برعهده ندارند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی نیشابور با بیان این که تشخیص ابتلا به اوتیسم در کودکان پسر حدود چهار برابر کودکان دختر است تاکید کرد: تشخیص ابتلای به اوتیسم غالبا بعد از ۲ سالگی دقیقتر است ولی به دلیل مراجعات دیرهنگام والدین با توجه به عدم پذیرش آنان، متاسفانه تشخیصها بعد از زمان طلایی مداخله یعنی بعد از سن پنج سالگی صورت میگیرد.
توحیدی با تأکید بر این که هر چه کودک مبتلا به اختلال اوتیسم در سنین پایینتر و تا کمتر از سه سالگی شناسایی شود اقدامات درمانی برای او مؤثرتر خواهد بود اظهار کرد: علاوه بر پزشکان، مراقبان سلامت و مربیان مدارس و والدین نیز در صورت مشاهده رفتارهای غیرمعمول کودک خود نظیر رفتارهای کلیشهای و تکراری، عدم ارتباط چشمی مناسب، عدم واکنش به صدا زدن نام و انجام بازیهای تکراری و متعاقب آن مراجعه زودهنگام به پایگاههای بهداشتی، نقش مهمی در شناسایی و شروع روند درمانی کودک مبتلا به اختلال اوتیسم دارند.